Bộ Y tế mong muốn Quốc hội ủng hộ cấm các loại hình thuốc lá mới

Tại phiên chất vấn chiều ngày 11/11, kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu quan tâm, chất vấn nội dung liên quan đến vấn đề tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Ảnh: TTXVN

Tại phiên chất vấn chiều ngày 11/11, đại biểu Phạm Thị Kiều, đoàn ĐBQH Đắk Nông chất vấn về tình hình sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở giới trẻ hiện nay. Đại biểu đặt câu hỏi: Bộ Y tế đánh giá như thế nào về thực trạng và giải pháp kiểm soát thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng?

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá đang trong quá trình sửa đổi; Luật đã triển khai hơn 10 năm, khi xây dựng Luật chưa xuất hiện các loại thuốc lá mới như: Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Gần đây, đã có nhiều ý kiến về các sản phẩm thuốc lá mới. Trên cơ sở đánh giá thực tế, tham khảo WHO, các tổ chức liên quan, Bộ Y tế khẳng định quan điểm: Tỷ lệ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng hiện nay tăng nhanh, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe, tính mạng người dân, nhất là giới trẻ.

Bộ Y tế đã có điều tra tình hình sử dụng các sản phẩm này ở người trưởng thành, điều tra theo từng nhóm tuổi cụ thể và nhu cầu sử dụng. Kết quả cho thấy, tỷ lệ sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tập trung cao nhất ở độ tuổi 15-24 tuổi. Đặc biệt, việc sử dụng các sản phẩm này trong giới trẻ, nhất là ở trẻ em gái tăng lên. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh (13-15 tuổi) tăng từ 3,5% (năm 2022) lên 8% (năm 2023)…

Dựa trên việc tập hợp các bằng chứng, căn cứ khoa học trên thế giới… về việc thuốc lá mới có chứa nhiều chất ảnh hưởng đến sức khỏe con người; Bộ Y tế đã có báo cáo đánh giá tác động của các loại thuốc lá mới, trình Chính phủ.

Mang theo các sản phẩm thuốc lá điện tử đến nghị trường để làm bằng chứng, hình ảnh các sản phẩm thuốc lá điện tử trông giống như những món đồ chơi, rất khó phát hiện, dễ hấp dẫn giới trẻ, Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định đây là điều rất khó kiểm soát.

Bộ Y tế đã chỉ ra các nguyên nhân khiến các sản phẩm thuốc lá mới vẫn trôi nổi trên thị trường dù không có quy định nào cho phép. Tuy nhiên, vì lợi nhuận của ngành công nghiệp thuốc lá, các sản phẩm này vẫn tồn tại trên thị trường.

“Trên quan điểm là cơ quan bảo vệ sức khỏe người dân, Bộ Y tế đề xuất thời gian tới sẽ có những giải pháp mạnh mẽ hơn trong kiểm soát thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để đảm bảo sức khỏe cho người dân”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết.

Theo đó, Bộ Y tế đã có báo cáo Quốc hội liên quan đến việc cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (sửa đổi) được xem xét, thông qua.

Tại sự kiện Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” mới đây, 100% các em đã đồng ý việc xin cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Bộ trưởng Đào Hồng Lan mong muốn đề xuất này được xem xét tại kỳ họp và mong muốn Quốc hội đưa ra được quyết định cấm các sản phẩm này để bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Cũng về vấn đề thuốc lá mới, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa, đoàn ĐBQH Hải Dương cũng chất vấn về việc tổ chức cai nghiện thuốc lá cho trẻ em ở các địa phương hiện nay.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết: Trong  hoạt động của Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá hiện nay đã có việc tổ chức hệ thống mạng lưới cai nghiện thuốc lá. Bộ Y tế đã có 24 đơn vị tham gia mạng lưới cai nghiện thuốc lá, gồm các bệnh viện trực thuộc Bộ. Trong đó, có nhiều bệnh viện chuyên khoa có số lượng bệnh nhân lớn như: Bệnh viên Bạch Mai, Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Trung ương Huế… Riêng Bệnh viện Bạch Mai đã tổ chức một trung tâm cai nghiện về thuốc lá. Bộ cũng thành lập tổng đài tư vấn cai nghiện thuốc lá trực tiếp cho người dân. Thời gian qua, các hoạt động này đã được triển khai khá hiệu quả.

Đại biểu Đỗ Thị Lan, đoàn ĐBQH Quảng Ninh chất vấn: Công điện số 47 của Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Y tế kiểm soát, ngăn chặn kịp thời tác hại của thuốc lá này. Cụ thể, nghiên cứu, đề xuất ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành giải pháp quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, khi nào sẽ thực hiện nhiệm vụ này? Trong Luật Thuế tiêu thu đặc biệt, trường hợp thuốc lá mới được phép nhập khẩu thì các sản phẩm này phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, quan điểm của Bộ trưởng về vấn đề này?

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết: Bộ Y tế đã hoàn thành báo cáo trình Chính phủ ho ý kiến.

Bộ trưởng mong muốn, trong quá trình thảo luận tại Quốc hội, các đại biểu cân nhắc nội dung tính thuế với thuốc lá. Nếu tính thu được 1 đồng thuế thuốc lá, mà mất 5 đồng để giải quyết sức khỏe người dân; chưa kể, các hệ lụy gây ra với sức khỏe, thể chất của thế hệ trẻ tương lai. Vì vậy, Bộ Y tế mong muốn Quốc hội ủng hộ cấm các loại hình thuốc lá mới.