Chủ tịch Quốc hội: Cần đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống lưu trữ quốc gia

Quang cảnh phiên làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 22/2 (ảnh: VPQH cung cấp)

Dự thảo Luật gồm 8 chương với 61 điều

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, ngay sau kỳ họp thứ 6, Thường trực Ủy ban Pháp luật đã chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Nội vụ) khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để chỉnh lý dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi); đồng thời, tổ chức khảo sát thực tế, làm việc với một số cơ quan, địa phương để có thêm thông tin và cơ sở thực tiễn phục vụ công tác chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật. Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý gồm có 8 chương với 61 điều.

Về một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Lưu trữ (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho biết, về thẩm quyền quản lý tài liệu lưu trữ, có ý kiến đề nghị quy định tài liệu lưu trữ ở cấp xã là nguồn nộp lưu vào lưu trữ lịch sử của Nhà nước ở cấp tỉnh. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị quy định tài liệu lưu trữ vĩnh viễn của cấp xã thuộc nguồn nộp vào lưu trữ lịch sử của Nhà nước ở cấp tỉnh (khoản 4 Điều 9 của dự thảo Luật). 

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo tại phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Về tài liệu lưu trữ của các hội quần chúng đặc thù được Nhà nước giao nhiệm vụ, giao biên chế và hỗ trợ kinh phí hoạt động thuộc lưu trữ tư hay lưu trữ nhà nước. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật và Cơ quan chủ trì soạn thảo tán thành đề nghị quy định tài liệu hình thành trong quá trình hoạt động của hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ thuộc Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam; đối với tài liệu hình thành trong quá trình hoạt động của các hội, tổ chức xã hội khác là tài liệu lưu trữ tư, thuộc Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam.

Về thời hạn nộp tài liệu vào lưu trữ lịch sử (khoản 3 Điều 16 của dự thảo Luật), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội chỉnh lý quy định về thời hạn nộp tài liệu vào lưu trữ lịch sử tối đa là 5 năm, nhưng tính từ năm tài liệu được nộp vào lưu trữ hiện hành và áp dụng thống nhất cho cả tài liệu giấy và tài liệu số như thể hiện tại khoản 3 Điều 16 của dự thảo Luật.

Các đại biểu tham dự phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Về lưu trữ tài liệu điện tử, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng để phù hợp với thực tế công tác lưu trữ (hiện vẫn chủ yếu là lưu trữ tài liệu giấy, chỉ một số ít tài liệu được lưu trữ điện tử), nhất là khả năng đáp ứng của nguồn lực để bảo đảm tính khả thi, dự thảo Luật được thiết kế theo hướng quy định việc lưu trữ tài liệu giấy song song với lưu trữ tài liệu số và việc chuyển đổi từ lưu trữ tài liệu giấy sang lưu trữ tài liệu số được thực hiện theo lộ trình xây dựng Chính phủ điện tử, chính quyền điện tử và định hướng Chính phủ số, chính quyền số.

Về hoạt động dịch vụ lưu trữ, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Cơ quan chủ trì soạn thảo đề nghị cho giữ quy định hoạt động dịch vụ lưu trữ là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện như Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6; đồng thời, bổ sung vào dự thảo Luật một số quy định cụ thể về điều kiện đầu tư kinh doanh để bảo đảm minh bạch và giao Chính phủ quy định chi tiết một số điều kiện có tính kỹ thuật, chuyên ngành về lưu trữ như thể hiện tại Điều 50 và Điều 51 của dự thảo Luật…

Cần đảm bảo tính tập trung thống nhất trong hoạt động lưu trữ

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, trong tiếp thu, chỉnh lý luật, cần bám sát các quan điểm, nguyên tắc đã đề ra khi bắt đầu xây dựng luật, tránh sa vào các vấn đề mang tính kỹ thuật, đảm bảo công tác xây dựng luật đúng tầm vóc của Quốc hội, nhìn nhận rõ việc xây dựng luật đã đạt được các mục tiêu đặt ra hay chưa, đạt được ở mức độ nào, để có định hướng đúng đắn cho công việc tiếp theo.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, cần rà soát tính đồng bộ của hệ thống pháp luật và sự tương thích giữa luật sửa đổi với các công ước quốc tế. Chủ tịch Quốc hội đề nghị, từ nay đến khi trình Quốc hội xem xét, thông qua và cho tới trước khi ký chứng thực, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục rà soát để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, đặc biệt về các vấn đề như chuyển đổi số, lưu trữ số, Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, đối chiếu với Luật Công nghệ thông tin, Luật An ninh mạng, Luật Tiếp cận thông tin, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước…

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra cần đối chiếu kỹ với các điều ước, thỏa thuận quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Hiện nay Việt Nam đang là thành viên của Hội đồng lưu trữ quốc tế, Hiệp hội lưu trữ các nước có sử dụng tiếng Pháp, đồng thời cũng có ký kết các thỏa thuận song phương với một số nước trong lĩnh vực này, vì vậy, cần rà soát kỹ để đảm bảo thống nhất, không mâu thuẫn…

Các đại biểu tham dự phiên họp (ảnh: VPQH cung cấp).

Về quản lý tài liệu lưu trữ và cơ sở dữ liệu, tài liệu, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, phân cấp phân quyền là chủ trương đúng đắn, nhưng cần đảm bảo tính tập trung thống nhất trong hoạt động lưu trữ. Vì vậy, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục rà soát nội dung liên quan đến vấn đề trách nhiệm cung cấp thông tin, kết nối, chia sẻ dữ liệu liên quan đến các lưu trữ Đảng, lưu trữ lịch sử của các ngành quốc phòng, công an, ngoại giao từ trung ương đến địa phương. Cần có các quy định về việc các cơ quan này định kỳ báo cao về cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực lưu trữ, kịp thời chia sẻ kết nối thông tin, dữ liệu về cho cơ quản lý nhà nước, để làm gia tăng giá trị tài liệu lưu trữ cũng như tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống lưu trữ quốc gia…

Sẽ tiếp thu tối đa ý kiến đóng góp để hoàn thiện dự thảo Luật

Giải trình về các vấn đề đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Bộ Nội Vụ Phạm Thị Thanh Trà cảm ơn các ý kiến phát biểu của các Ủy viên UBTVQH, đặc biệt là ý kiến gợi mở của Chủ tịch Quốc hội có nhiều vấn đề hay và sâu sắc. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết sẽ tiếp thu tối đa và phối hợp với Ủy ban Pháp luật hoàn thiện dự thảo Luật để trình Quốc hội trong thời gian tới, đồng thời nghiên cứu kỹ hơn để đảm bảo được mong muốn của UBTVQH và lãnh đạo Quốc hội.

Bộ trưởng Bộ Nội Vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu giải trình (ảnh: VPQH cung cấp).

Về thẩm quyền quản lý, Bộ trưởng Bộ Nội vụ tiếp thu nội dung này và cho rằng, đối với tài liệu lưu trữ cấp xã hiện nay, đồng tình với ý kiến của Tổng Thư ký Quốc hội đã nêu và sẽ nghiên cứu, xem xét thêm tài liệu lưu trữ của khối Đảng.

Về nguồn tài liệu lưu trữ của Quốc hội, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết sẽ tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội là căn cứ vào các tổ chức của Quốc hội để tính toán, thiết kế phần này đảm bảo đầy đủ, toàn diện và bao trùm.

Về tài liệu lưu trữ điện tử, Bộ trưởng Bộ Nội vụ sẽ lưu ý đến vấn đề kết nối và chia sẻ dữ liệu thông tin của các khối, nhất là khối Đảng, khối ngoại giao và các khối liên quan để đảm bảo việc kết nối và chia sẻ dữ liệu.

Về giải thích từ ngữ, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến và rà soát lại các nội dung này để đảm bào phần giải thích từ ngữ được tường minh, chặt chẽ, khoa học, đảm bảo tính đại chúng và phù hợp với quy định về ngôn ngữ lập pháp.

Nâng cao hơn nữa chất lượng dự thảo luật

Phát biểu tại phiên họp, thay mặt Thường trực Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sau phiên họp, Chính phủ sẽ giao cho Bộ Nội vụ chủ trì phối hợp với các cơ quan của Quốc hội và các ngành có liên quan để rà soát, nghiên cứu để hoàn thiện dự án Luật để trình Quốc hội theo đúng kế hoạch đề ra.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận nội dung thảo luận (ảnh: VPQH cung cấp).

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan đã phối hợp chặt chẽ trong việc tiếp thu, giải trình các ý kiến đã được Quốc hội cho ý kiến. Tài liệu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ theo yêu cầu, về cơ bản Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với tài liệu liệu trình tại Phiên họp này.

Sau phiên họp này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Thường trực Ủy ban Pháp luật tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ và các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan có liên quan của Chính phủ tiếp thu các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các ý kiến phát biểu tại Phiên họp, trong đó có các ý kiến phát biểu tiếp thu của Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Phó Thủ tướng Chính phủ để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật, nâng cao hơn nữa chất lượng dự thảo luật; đồng thời hoàn thiện báo cáo tiếp tục giải trình để trình Quốc hội, trước hết là chuẩn bị tổ chức hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách trong thời gian tới…