"Ba chân kiềng" phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chung vui ngày hội đại đoàn kết với Nhân dân phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Sức mạnh đại đoàn kết không ngừng được phát huy trên mọi lĩnh vực

Đại đoàn kết toàn dân tộc là truyền thống cực kỳ quý báu của dân tộc ta, được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước. Từ khi ra đời và trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp đó. Đảng ta luôn luôn xác định "đoàn kết" là giá trị cốt lõi và "đại đoàn kết toàn dân tộc" là đường lối chiến lược, là cội nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam.

Đó cũng là tư tưởng xuyên suốt và nhất quán trong tư duy lý luận và trong hoạt động thực tiễn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã trở thành chiến lược cách mạng của Đảng ta, là động lực to lớn tạo nên những thắng lợi vẻ vang của dân tộc ta. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”; “Đoàn kết là truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII (1991) của Đảng thông qua, đã khẳng định: “Đoàn kết là truyền thống quý báu và bài học to lớn của cách mạng nước ta...”. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng thông qua, đã khẳng định một trong năm bài học kinh nghiệm lớn rút ra từ thực tiễn phong phú của cách mạng nước ta, đó là: “không ngừng củng cố, tăng cường đoàn kết: đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế. Đó là truyền thống quý báu và là nguồn sức mạnh to lớn của cách mạng nước ta...”.

Đại đoàn kết toàn dân tộc được Đảng ta xác định là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam, là động lực và nguồn lực to lớn trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện đường lối chiến lược đó, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, một lần nữa Đảng ta khẳng định “Mặt trận Tổ quốc đóng vai trò nòng cốt trong tập hợp, vận động Nhân dân, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội”.

Nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc, Đại hội XIII đã tiếp tục khẳng định đây là một quan điểm, chủ trương lớn cần được toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nỗ lực củng cố, tăng cường trong chặng đường tiếp theo của cách mạng nước ta. Quan điểm chỉ đạo của Đại hội XIII xác định: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.

Cũng tại Đại hội XIII, Đảng ta đã xác định mục tiêu của cách mạng nước ta là “Phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách, kế hoạch, mục tiêu của Đảng, nhất là qua 20 năm thực hiện Nghị quyết 23 ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng, của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân về đại đoàn kết và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc sâu sắc hơn. Nhiều chủ trương, chính sách mới được Đảng, Nhà nước ban hành và thực hiện có hiệu quả, không ngừng củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được phát huy trên mọi lĩnh vực.

Tại một số diễn đàn quan trọng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Những thành tựu đó là sản phẩm kết tinh sức sáng tạo, là kết quả của cả một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ, liên tục của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, của sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Với sứ mệnh của Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao cho, trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, với vai trò là trung tâm khối đại đoàn kết toàn dân tộc, những năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên có vai trò ngày càng quan trọng với nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, góp phần tích cực củng cố, mở rộng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân, tăng cường sự đồng thuận trong xã hội, chăm lo đời sống Nhân dân; động viên Nhân dân phát huy tinh thần năng động, sáng tạo, hăng hái tham gia các phong trào thi đua yêu nước; tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, mở rộng quan hệ hữu nghị giữa Nhân dân Việt Nam với Nhân dân các nước trên thế giới.

Đại đoàn kết toàn dân tộc đã trở thành là nguồn sức mạnh và động lực to lớn để tranh thủ thời cơ, đẩy lùi nguy cơ, thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải nhìn thẳng vào sự thật, nói đúng sự thật là sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc chưa được phát huy đầy đủ. Có lúc, có nơi chưa phát huy được vai trò, quyền làm chủ thực sự của Nhân dân. Tâm tư, nguyện vọng, đề xuất của các tầng lớp Nhân dân ở một số nơi chưa được lắng nghe, quan tâm, giải quyết thấu đáo. Sự công bằng, bình đẳng của mỗi người trong đóng góp cho sự phát triển đất nước và thụ hưởng thành quả phát triển chưa được như mong muốn. Vấn đề phân hóa giàu nghèo, đất đai, tệ nạn xã hội… diễn biến phức tạp...

Chủ trương, quan điểm của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, về quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các giai cấp, tầng lớp Nhân dân chưa được kịp thời thể chế hóa, hoặc đã thể chế hóa nhưng chưa được tổ chức thực hiện một cách nghiêm túc, gây nên bức xúc trong một bộ phận Nhân dân. Hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân các cấp có lúc, có nơi chưa sâu sát với các tầng lớp Nhân dân và cơ sở, vẫn còn có biểu hiện hành chính hóa, chưa thật thiết thực, hiệu quả…. Những tồn tại, hạn chế nêu trên nếu không chủ động tháo gỡ, không được tập trung giải quyết thỏa đáng thì đây sẽ là kẽ hở để các thế lực phản động, lôi kéo, kích động làm ảnh hưởng, thậm chí là phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Phát huy sức mạnh niềm tin và sức mạnh Nhân dân trên cơ sở niềm tin vào người lãnh đạo

Phát biểu bế mạc tại Hội nghị Trung ương 8 (khóa XIII) ngày 8/10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng một lần nữa nêu rõ: Dưới sự lãnh đạo của Ðảng, đại đoàn kết toàn dân tộc luôn được xác định là đường lối chiến lược của Đảng; là nguồn sức mạnh, là nhân tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong mọi thời kỳ. Nền tảng vững chắc của đại đoàn kết toàn dân tộc là liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo; là mối quan hệ bền chặt giữa Đảng và Nhân dân, là niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ ta; là sự đoàn kết giữa các giai tầng xã hội, giữa cộng đồng các dân tộc Việt Nam, giữa đồng bào theo tôn giáo và không theo tôn giáo, giữa những người theo các tôn giáo khác nhau; giữa người Việt Nam ở trong nước và ở nước ngoài; là đoàn kết giữa Nhân dân Việt Nam và nhân dân yêu chuộng hoà bình, tiến bộ trên thế giới. Lấy mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, độc lập, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc làm điểm tương đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã tạo nên sự giao thoa, đan xen giữa các giai tầng trong xã hội. Vì vậy, để phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Đảng, Nhà nước cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan liên quan thúc đẩy nghiên cứu lý luận và thực tiễn, làm rõ hơn nội hàm, nhất là về liên minh giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức.

PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị cần đặt nhiệm vụ đoàn kết các dân tộc Việt Nam ở vị trí đặc biệt trong xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc; cần nhấn mạnh các chủ trương, giải pháp để tăng cường sự đoàn kết, cố kết cộng đồng, sự chia sẻ, gắn bó keo sơn máu thịt giữa các dân tộc anh em và nâng cao đời sống thực chất cho đồng bào các dân tộc

PGS.TS Lê Bá Trình, nguyên Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, từ yêu cầu xây dựng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong thời kỳ mới, cơ chế, chính sách để MTTQ Việt Nam thực hiện đường lối của Đảng về đại đoàn kết toàn dân phải được hoàn thiện hơn nữa cùng với quá trình hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa hiện nay. Trong đó, cần hoàn thiện cơ chế phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, đặc biệt là làm chủ thông qua tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam. Quyền làm chủ này phải được thể hiện trước hết là Nhân dân được thực quyền lựa chọn người đại diện của mình có đủ tài, đức đưa vào bộ máy nhà nước, chính quyền các cấp thông qua công việc hiệp thương, giám sát của MTTQ Việt Nam một cách thực chất, không hình thức hoặc làm cho đủ theo quy trình.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới thăm Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh Sóc Trăng. (Ảnh: Báo QĐND)

Đại tá, PGS.TS Bùi Đình Bôn, nguyên Thư ký Hội đồng lý luận Trung ương nêu quan điểm, phát huy sức mạnh đại đoàn kết cần phát huy vai trò làm chủ và thực hiện tốt quyền làm chủ của Nhân dân, giữ vững kỷ cương phép nước. Xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc gắn liền với việc phát huy vai trò và thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội, giữ vững kỷ cương trong đời sống xã hội trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội... ở tất cả các cấp, các ngành.

Muốn làm được điều đó, PGS.TS Bùi Đình Bôn nêu rõ, Đảng cần phải tăng cường lãnh đạo các cơ quan nhà nước, các cấp chính quyền chăm lo phát huy và thực hiện trên thực tế quyền dân chủ của Nhân dân theo pháp luật, tăng cường đồng thuận xã hội. Các cấp ủy Đảng và chính quyền phải thường xuyên đối thoại, lắng nghe, học hỏi, tiếp thu ý kiến, giải quyết các khó khăn, vướng mắc của Nhân dân; làm tốt công tác dân vận, có cơ chế, pháp luật để nhân dân bày tỏ chính kiến, nguyện vọng và thực hiện quyền làm chủ của mình. Đồng thời, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh những biểu hiện vi phạm quyền dân chủ của Nhân dân, cũng như những biểu hiện lợi dụng dân chủ để vi phạm pháp luật, kích động Nhân dân, gây rối trật tự công cộng, làm ảnh hưởng đến sự ổn định chính trị, xã hội và chia dẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Dẫn lại lời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói “một dân tộc dốt là dân tộc yếu”, GS.TS Đinh Xuân Dũng, nguyên Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương hiến kế, trong phát huy sức mạnh Nhân dân, vai trò của việc nâng cao dân trí để đáp ứng yêu cầu của sự phát triển là nhiệm vụ rất quan trọng trong giai đoạn sắp tới. Phát triển dân trí bằng con đường tập hợp của văn hóa và xây dựng con người, vai trò của Nhân dân cần phải được nâng tầm... Để làm tốt vấn đề này có vai trò quan trọng của Mặt trận Tổ quốc, Ban Dân vận Trung ương, của ngành Giáo dục, đặc biệt là cơ quan văn hóa, sẽ tạo nên sức mạnh nội sinh của Nhân dân trong sự phát triển và gắn bó của đất nước.

Nhiều chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, để củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, chia rẽ của các thế lực thù địch thì vấn đề có tầm quan trọng hàng đầu là phải củng cố sự đoàn kết, thống nhất, thực hiện dân chủ trong Đảng. Và trong quá trình triển khai, cần phát huy sức mạnh của Nhân dân được thể hiện ở những việc chúng ta thực hiện đồng bộ các giải pháp để định hướng khơi dậy và phát huy giá trị tích cực như: lòng yêu nước, tính tự tôn dân tộc, khát vọng độc lập tự do... Tất cả những mục đích đó nhằm để xây dựng phát triển đất nước, chăm lo đời sống tốt hơn cho Nhân dân.

Muốn thế, mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu cao tinh thần trách nhiệm trước Tổ quốc, trước Đảng và Nhân dân, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, khắc phục sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội.

Đặc biệt để phát huy sức mạnh đại đoàn kết trong giai đoạn hiện nay chỉ có thể phát huy sức mạnh niềm tin và sức mạnh Nhân dân trên cơ sở niềm tin vào người lãnh đạo. Vì thế, khâu cuối cùng để phát huy sức mạnh Nhân dân đặt trong điều kiện mới hiện nay chính là việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh.

Thay mặt Trung ương, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: “Trong thời kỳ phát triển mới, cần tiếp tục phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sự đồng thuận xã hội, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng cống hiến, góp phần thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, theo định hướng xã hội chủ nghĩa”./.

Thu Hà