Phát huy vai trò của gia đình, dòng họ trong xây dựng xã hội học tập

Chiều ngày 15/8, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Khuyến học Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo “Vai trò của gia đình, dòng họ trong xây dựng xã hội học tập góp phần giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa và những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ mới”. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì và phát biểu chỉ đạo Hội thảo.

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại Thủ đô Hà Nội và trực tuyến tại đầu cầu Ban Tuyên giáo các tỉnh uỷ, thành uỷ trong cả nước.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo. Ảnh: VA 

Hội thảo nhằm góp phần triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam; thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW, ngày 24/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới; cụ thể hóa những định hướng, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về xây dựng con người Việt Nam thời kỳ đổi mới, phát triển, hội nhập với những giá trị chuẩn mực phù hợp, gắn với giữ gìn, phát huy giá trị gia đình Việt Nam, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị quốc gia - dân tộc.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh, xây dựng gia đình và phát triển văn hóa trong từng gia đình, từng dòng họ, xây dựng xã hội học tập có vai trò cốt lõi trong quá trình phát triển và thịnh vượng của một quốc gia, mang lại hạnh phúc cho từng thành viên trong gia đình, dòng họ, góp phần phát triển con người Việt Nam toàn diện, có đủ phẩm chất, năng lực làm chủ bản thân, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây là triết lý nhân văn mang ý nghĩa cơ bản và bền vững.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định, trong thời gian qua, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng xã hội học tập đã được các cấp, ngành, hệ thống chính trị quan tâm chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc và đạt được nhiều kết quả quan trọng. Hội Khuyến học Việt Nam đã phát huy vai trò nòng cốt trong liên kết, phối hợp, thúc đẩy phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng. Công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập nhằm phát triển kinh tế tri thức được triển khai tích cực, các gia đình, dòng họ tiếp nhận, hưởng ứng. Nhiều dòng họ coi việc khuyến học, khuyến tài là nhiệm vụ xuyên suốt để phát huy truyền thống hiếu học, góp phần xây dựng và phát triển nguồn nhân lực cho đất nước, tích cực dùng tri thức học tập để tạo lập cuộc sống sung túc, hạnh phúc hơn.

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: VA 

Để tiếp tục xây dựng, giữ gìn, chấn hưng và phát triển nền văn hóa của dân tộc, phát huy vai trò của gia đình, dòng họ nhằm thúc đẩy xây dựng xã hội học tập, phát triển văn hóa học tập, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị các cơ quan, đoàn thể, gia đình, dòng họ nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vai trò của gia đình, dòng họ trong việc nuôi dưỡng, giáo dục, cung cấp nguồn lực con người và giữ vững ổn định xã hội, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, phát triển bền vững đất nước. Mỗi gia đình phải có trách nhiệm tạo cơ hội học tập cho các thành viên trong gia đình để có tri thức, lối sống văn hóa, làm cho gia đình thực sự là tổ ấm của mỗi người, “tế bào” lành mạnh của xã hội, môi trường phát triển toàn diện con người Việt Nam trong tương lai, góp phần phát triển một xã hội hiếu học... Mọi công dân phải có trách nhiệm với gia đình, xã hội và có quyền được học tập thường xuyên, học tập suốt đời để trở thành công dân tốt, công dân số, công dân toàn cầu.

Đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành đoàn thể, cơ quan, đơn vị và mỗi người dân triển khai tốt hơn và xác định khuyến học, khuyến tài là nhiệm vụ thường xuyên trong thực hiện các chỉ thị, nghị quyết về công tác xây dựng gia đình, giáo dục con người Việt Nam. Đồng thời, đổi mới mạnh mẽ công tác thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và toàn xã hội về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của gia đình, dòng họ. Từ đó, các bên liên quan lan tỏa những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ; mô hình gia đình văn hóa, phong trào thi đua và điển hình tiêu biểu, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, xây dựng nhân cách con người Việt Nam… Điều này sẽ góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, nhân dân ấm no, hạnh phúc.

Tại Hội thảo, GS.TS Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam chia sẻ, trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ đã thúc đẩy sự tác động của các trào lưu xã hội ảnh hưởng nhanh, tác động trực tiếp đến tâm tư, tình cảm của người dân trong một thế giới đầy biến động. Sự thay đổi xã hội tại mỗi quốc gia cũng phát triển mạnh mẽ hơn khi mạng xã hội giúp các cá nhân có cùng quan điểm có thể kết nối với nhau một cách dễ dàng. Do đó, cần tăng cường xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời để tạo cơ hội học tập nhằm bồi đắp tri thức cho mọi người ở tất cả các cấp, các ngành, các lĩnh vực để họ có đủ trình độ sàng lọc thông tin, phân biệt những ảnh hưởng tốt, chưa tốt của các trào lưu hiện nay.

Hơn nữa, sự bùng nổ Internet, mạng xã hội, các ngành công nghiệp giải trí đã tác động vào lối sống, đặc biệt là của giới trẻ (lực lượng chính xây dựng đất nước hiện nay và tương lai), tạo ra sự khác biệt giữa giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại đòi hỏi những cách tiếp cận mới về phát triển văn hóa trong mối tương quan giữa xây dựng xã hội học tập với văn hóa dân tộc và con người Việt Nam trong giai đoạn mới từ góc độ gia đình, dòng họ trong xã hội học tập để phát triển bền vững, hạn chế tác động tiêu cực từ văn hóa đồi trụy đến con người Việt Nam.

GS.TS Nguyễn Thị Doan, Chủ tịch Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: VA

GS.TS Nguyễn Thị Doan cho biết, từ năm 2011 đến nay Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam đã đề nghị và được Chính phủ chấp nhận, giao thực hiện các mô hình học tập, trong đó, có mô hình “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập” nhằm vận động người dân bồi đắp tri thức, xây dựng xã hội học tập để phát triển đất nước toàn diện bằng tri thức. Quá trình thực hiện các mô hình trên cho thấy, gia đình, dòng họ đóng vai trò hết sức quan trọng trong giáo dục truyền thống, phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, văn hóa - giáo dục, an ninh - quốc phòng... của địa phương, được chính quyền các cấp và xã hội đánh giá cao.

GS.TS Nguyễn Thị Doan cho rằng, đã đến lúc cần đánh giá toàn diện hơn vai trò của gia đình, dòng họ trong xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời, nhằm giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa và phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam thông qua việc thực hiện các mô hình; quan tâm hơn nữa việc phát triển văn hóa gia đình, văn hóa dòng họ. Hội thảo là cơ sở quan trọng để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trên cơ sở ý kiến của các nhà khoa học và từ thực tiễn, nghiên cứu lồng ghép sớm mô hình gia đình học tập vào việc bình xét các danh hiệu “Gia đình văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”…

Ban Tổ chức Hội thảo cho biết, Hội thảo đã nhận được 72 báo cáo tham luận từ một số cơ quan đảng trung ương và địa phương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, một số Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cơ quan Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam, Hội khuyến học một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; nhiều hội khuyến học địa phương, Hội đồng dòng họ tiêu biểu cấp trung ương và Hội đồng dòng họ địa phương, cùng nhiều chi họ đạt danh hiệu “Dòng họ học tập” giai đoạn 2014 - 2020 và một số gia đình học tập tiêu biểu.

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến tham luận cho rằng, cần xây dựng phát triển văn hóa dân tộc từ phát triển văn hóa gia đình và văn hóa dòng họ; xây dựng, phát triển văn hóa dân tộc trong mối quan hệ với văn hóa giáo dục, phát triển văn hóa giáo dục để thực hiện có chất lượng và hiệu quả giáo dục văn hóa.../.

Tin, ảnh: Mỹ Anh